Kontakt ul. Władysława Bojarskiego 3, 87-100 Toruń
tel.: +48 56 611 41 10
e-mail: wpia@umk.pl
zdjęcie nagłówkowe

Historia

Pierwsza wzmianka na temat Katedry Prawa Państwowego pojawiła się w rozporządzeniu Ministra Oświaty z 18 stycznia 1946 r. w sprawie utworzenia 16 katedr na Wydziale Prawno-Ekonomicznym UMK. W oparciu o art. 3 ust. 1 ustawy z 15 marca 1933 r. o szkołach akademickich (Dz.U. RP Nr 1/1938, poz. 6), minister Cz. Wycech utworzył Katedrę Nauki o Państwie i Prawa Państwowego z mocną obowiązującą od 1 listopada 1945 r. Z owych 16 Katedr wg sprawozdania wizytatora Sekcji Organizacji Szkolnictwa Wyższego Rady Głównej sporządzonego 29 kwietnia 1948 r. tylko pięć katedr było obsadzonych przez profesorów zwyczajnych i nadzwyczajnych i nie było wśród nich Katedry Nauki o Państwie i Prawa Państwowego. Z dokumentacji wynika, że od 16 stycznia 1947 do 1949 roku funkcję kuratora w/w Katedry pełnił jako zastępca profesora nauki o prawie państwowym nie kto inny, jak sam prof. zw. dr Karol Koranyi, zaś do pomocy w zakresie dydaktyki miał dr Waldemara Voise, adiunkta w VII stopniu służbowym oraz starszego asystenta w VIII stopniu służbowym Jana Grzęskiego, nie posiadającego magisterium. Prof. Koranyi miał przydzielonych 7 godzin zajęć tygodniowo, tj. wykładów i ćwiczeń. Wykładał m.in. ustrój i prawo krajów anglosaskich.

Po prof. Koranyim, kierownictwo nad Katedrą objął były uczeń wielkiego konstytucjonalisty z okresu II RP prof. Wacława Komarnickiego z Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, doc. dr Wiktor Kornatowski. W następstwie zmian organizacyjnych usankcjonowanych rozporządzeniem Ministra Szkół Wyższych i Nauki – A. Rapackiego z 21 sierpnia 1950 r. na podstawie art. 20 dekretu z 28 października 1947 r. o organizacji nauki i szkolnictwa wyższego przemianowano dotychczasową Katedrę Nauki o Państwie i Prawie Państwowym na Katedrę Prawa Państwowego. Do likwidacji Wydziału Katedrą kierował zastępca prof. dr Romuald Klimowiecki. W tym czasie, tj. w latach 1950-52, w Katedrze pracował już jako młodszy asystent mgr Edmund Mizerski.

W okresie popaździernikowym, tj. od 1958 r. w Katedrze Prawa Państwowego pojawił się prof. zw. dr Kazimierz Biskupski, wybitny uczony, niegdyś Szef Kancelarii Sejmu Ustawodawczego, adwokat, członek Komitetu Nauk Prawnych PAN, który został prorektorem UMK w latach 1959-1965. Prof. K. Biskupski objął Katedrę Prawa Państwowego w roku 1962 i kierował nią z powodzeniem aż do przedwczesnej śmierci w roku 1967.

W tym czasie w Katedrze pracowali: dr D. Steyer (1958-61), dr E. Mizerski (od 1961 r. jako st. wykładowca, od 1968 r. docent), doc. K. Nowak (1963-69) oraz dr K. M. Wołowski (1963-1967). Następnie Doc. K. Nowak przeniósł się na Uniwersytet Śląski w Katowicach, a dr K. M. Wołowski najpierw na Wyższą Szkołę Ekonomiczną do Sopotu (1967-1970), a następnie na Wydział Prawa Uniwersytetu Gdańskiego (1970-2004). W 1965 r. asystentem w Katedrze został mgr Janusz Janiszewski, który w 1982 r. habilitował się, a w 1984 r. został docentem po czym wraz z rodziną wyjechał do Niemiec i tam pozostał na stałe. W 1966 r. asystentką w katedrze została też mgr Zofia Wasik, która przeszła w niej wszystkie etapy kariery zawodowej, uzyskując w 1992 r. stanowisko profesora nadzwyczajnego UMK. Zmarła nagle w 1996 roku. Wreszcie od 1968 r. do 1974 r. pracował w Katedrze najpierw jako asystent, a następnie jako adiunkt dr Andrzej Pułło. Po utworzeniu Uniwersytetu Gdańskiego przeniósł się On na tamtejszy Wydział Prawa, gdzie pełnił przez dwie kadencje funkcję dziekana Wydziału Prawa i przez wiele lat funkcję kierownika Katedry Prawa Konstytucyjnego.

Po śmierci K. Biskupskiego, kierownikiem Katedry Prawa Państwowego, został pracujący od 1963 r. w Katedrze, przybyły do Polski z USA dr Wacław Szyszkowski, jedna z najpiękniejszych postaci w historii Katedry i całego Wydziału Prawa UMK. Od 1965 r. był docentem, a od 1973 r. profesorem nadzwyczajnym. Prof. dr hab. dr h.c. W. Szyszkowski kierował Katedrą, następnie Zakładem Prawa Państwowego w latach 1967-74. Jednocześnie w latach 1967-69 był prodziekanem Wydziału, a następnie w latach 1969-71 jego dziekanem. W 1990 roku został uhonorowany przez Senat UMK doktoratem honoris causa, a wraz z żoną Ireną za ratowanie życia żydowskim dzieciom w czasie wojny został także wyróżniony Medalem Instytutu Yad Vashem – “Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.

Po przejściu prof. W. Szyszkowskiego na emeryturę kierownikiem Zakładu, a następnie ponownie Katedry Prawa Państwowego w latach 1974-1992 został doc. dr Edmund Mizerski. W 1991 r. w następstwie kolejnej reformy organizacyjnej na Wydziale i zniesieniu instytutów powołano katedrę, tym razem pod nową nazwą tj. Katedrę Prawa Konstytucyjnego.

W okresie kierowania zakładem, a następnie Katedrą przez prof. W. Szyszkowskiego i E. Mizerskiego przez Katedrę przewinęli się następujący pracownicy: w latach 1972-78 mgr Marek Pankowski, od 1978 do 1981 mgr Andrzej Kucharek, w latach 1981-87 mgr Wojciech Błaszczyk (obecnie adwokat) i w latach 1988-1990 mgr Cezary Mik, który po uzyskaniu tytułu doktora przeszedł do Katedry Praw Człowieka, następnie bardzo szybko uzyskał habilitację i tytuł profesora. Pracował na Wydziale w Katedrze Praw Człowieka do 2004 r., po czym definitywnie odszedł na Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, gdzie w latach 2002-2008 pełnił funkcję dziekana Wydziału Prawa i Administracji, a od 2012 roku pełnił funkcję prorektora ds. nauki i rozwoju.

W Zakładzie a potem i Katedrze Prawa Państwowego i następnie w Katedrze Prawa Konstytucyjnego od roku 1976 pracuje prof. dr hab. Zbigniew Witkowski, przechodząc wszystkie etapy zawodowej kariery od asystenta do profesora. Prof. dr hab. Z. Witkowski pełnił funkcję kierownika Katedry w latach 1992-2000 oraz 2003-2023. Ponadto Z. Witkowski w latach 1996-1999 był prodziekanem Wydziału oraz czterokrotnie dziekanem w latach 1999-2002, 2002-2005 oraz 2016-2024. W okresie tym w Katedrze Prawa Konstytucyjnego pracowali prof. dr hab. Jan Galster (1977-2004, pełniąc funkcję jej kierownika w latach 2000-2003), dr Adam Cieszyński (2000-2009), dr Magdalena Rączka (2008-2011), dr hab. Agnieszka Bień-Kacała, prof. UMK (1998-2021) oraz dr hab. Aleksandra Kustra-Rogatka (2005-2018).

Od 2011 roku w Katedrze Prawa Konstytucyjnego, kolejno na stanowiskach asystenta, adiunkta, a od 2019 roku profesora Uniwersytetu zatrudniony jest dr hab. Maciej Serowaniec, prof. UMK. Od 1 października 2023 r. prof. Maciej Serowaniec pełni funkcję kierownika Katedry Prawa Konstytucyjnego.

W Katedrze Prawa Konstytucyjnego zatrudnieni są obecnie w charakterze adiunktów dr Iwona Wróblewska (od 2009 roku), dr Wojciech Włoch (od 2017 roku) oraz dr Katarzyna Jachimowicz (od 2022 roku).

Z inicjatywy prof. Z. Witkowskiego Katedra Prawa Konstytucyjnego jest współorganizatorem cyklicznych seminariów naukowych pn. Prawnicze Kolokwium Polsko-Włoskie, odbywające się na przemian w Polsce i we Włoszech (Toruń 2005, Rzym 2006, Toruń 2008, Rzym 2010, Toruń 2012, Wenecja 2014, Gdańsk 2016, Palermo 2018, Mrągowo 2021, Lublin 2022) oraz seminariów naukowych polsko-czeskich odbywających się w cyklach dwuletnich na przemian w Polsce i Republice Czeskiej (Toruń 2008, Bydgoszcz 2010, Praga 2010, Toruń 2012, Ołomuniec 2015, Krynica-Zdrój 2017, Ołomuniec 2019, Gdańsk 2022).

Katedra Prawa Konstytucyjnego gościła również z wykładami wybitnych uczonych z zagranicy m.in.: prof. dr Gian C. De Martina z Uniwersytetu LUISS-a w Rzymie, prof. dr Guido Meloniego z Uniwersytetu Molise, prof. dr Mauro Volpiego z Uniwersytetu w Perugii, prof. dr hab. Pasquale Policastro z Uniwersytetu Fryderyka II w Neapolu i KUL w Lublinie, prof. dr Jana Gronskeho z Uniwersytetu Karola w Pradze, dr Jirieho Hrebejka z Uniwersytetu Karola w Pradze, dr Verę Jirskovą z Uniwersytetu Karola w Pradze, prof. dr Jirieho Jiraska z Uniwersytetu w Ołomuńcu, prof. dr Marijna van Empela z Uniwersytetu w Amsterdamie i z Uniwersytetu LUISS-a w Rzymie, prof. dr Francesco Adornato z Uniwersytetu w Maceracie i z Sapienzy w Rzymie, prof. dr Christiana Calliesa z Uniwersytetu w Getyndze, prof. dr Jana Filipa z Uniwersytetu w Brnie, prof. dr Karela Klimę z Uniwersytetu w Pilznie, prof. dr Jirieho Zemanka z Uniwersytetu Karola w Pradze, profesorów Herberta Schambecka i Heriberta von Koecka z Uniwersyteu w Linzu oraz prof. Wołodymyra Szapowała – Szefa Centralnej Komisji Wyborczej Ukrainy i prof. Petro Steciuka, sędziego Sądu Konstytucyjnego Ukrainy.