Kwiatuszki Temidy

Po sprawdzeniu prac egzaminacyjnych z historii państwa i prawa polskiego oraz historii administracji przedstawiamy szerokiej publiczności najciekawsze, naszym zdaniem, odpowiedzi na egzaminacyjne pytania. Zawsze byliśmy zdania, że fantazja i wyobraźnia studentów nie ma granic, ale niektóre odpowiedzi i tak wprawiły nas w osłupienie.
Miłej lektury!

Rok akademicki 2016-2017

Monarchia absolutna to monarchia abstrakcyjna.

Republika ? władzę sprawował lud za pośrednictwem monarchy.

W republice parlamentarnej prezydent odpowiada parlamentarnie i konstytucyjnie przed rządem, a parlament odpowiada politycznie i konstytucyjnie.

Samorząd terytorialny składał się z władcy, do którego należała cała władza.

Urzędy były sprawowane służbowo albo osobiście.

W Rosji panowała Katarzyna wraz ze swoim synem Józefem.

W monarchii habsburskiej władza należała do króla. Król był wybierany przez naród.

Monarchia Habsburgów została utworzona w Prusach, ich pierwszymi przedstawicielami byli ministrowie Karl Van Gagh i Karl Van.

W monarchii habsburskiej obowiązywała zasada priorigatury czyli dziedziczenia.

Klauzula generalna w sądownictwie administracyjnym ? w krajach józefińskich stosowano klauzulę do kazań.

Absolutyzm oświecony, czyli tzw. absolutyzm świetlny?

Po wydaniu ustawy konstytucyjnej przez cara Aleksandra I monarchia Habsburgów stała się monarchią konstytucyjną.

Okręgi Rzeszy (Niemieckiej) dzieliły się na rejestry.

Po rozbiciu dzielnicowym dzielnica senioralna przypadała najstarszemu synowi zwanemu pryncypałem.

Cechy (cechowie) byli to urzędnicy państwowi, którzy zajmowali się poborem podatków w miastach dawnej Polski

W XVI w. do źródeł prawa sądowego należały takie statuty wydane przez Kazimierza Wielkiego. 1523 ? I Statut Kazimierza Wielkiego, 1566 ? II Statut Kazimierza Wielkiego, 1588 ? III Statut Kazimierza Wielkiego a poza tym w 1523 Forulla Recepta

Sąd ławniczy wiejski karał grzywnami, chłostą i ucinaniem różnych części ciała (w tym głowy).

Do urzędów ministerialnych (w dawnej Polsce ? ZN) zaliczano urząd podmarszałka

W Rzeczypospolitej Obojga Narodów króla zastępował Wielki Wojewoda

Do urzędów centralnych Rzeczypospolitej Obojga Narodów należeli regnitariusze – duchowny i świecki

W 1573 r. sejm walny miał się spotykać raz w roku co 2 lata na 6 tygodni

Członkowie oby izb sejmu walnego Rzeczypospolitej Obojga Narodów byli wybierani na 5-letnia kadencję w wyborach tajnych, powszechnych, proporcjonalnych i bezpośrednich

Trybunał Koronny

– wybierał króla.

– orzekał jednomyślnie większością głosów.

W Konstytucji 3-go Maja

– doszło do reformy w zakresie władzy wykonawczej, którą zaczęła sprawować Rada Narodowa.

– władzę wykonawczą sprawował prezydent i rząd. Prezydent miał być wybierany na 7 lat przez Zgromadzenie Narodowe. Rząd był wybierany spośród Zgromadzenia.

NACZELNA RADA LUDOWA [dzielnicowy organ władzy państwowej funkcjonujący w Poznaniu w latach 1918-1919 – Z.N.] to:

– organ w Wielkopolsce zajmujący się kwestią edukacji narodowej

– pojawiła się w XIX w. w II Rzeczypospolitej. Była to rada, która obradowała pod przewodnictwem zebranych i upoważnionych do tego osób.

– funkcjonowała w latach 1941-1944. Była to organizacja komunistyczna, która miała na celu przejęcie władzy w Polsce przez komunistów po wyzwoleniu terytorium Rzeczypospolitej przez armię czerwoną. W jej skład wchodziły tak znane postacie, jak m.in. Gomułka, Wasilewska, czy Bierut.

– występowała w Konstytucji PRL. Rada stanowiąca o tym, że naród jest jednością z obywatelami.

– funkcjonowała w czasach PRL, była organizacją zrzeszającą partie socjalistyczne opierające się na jak największej integracji z ZSRR.

– występowała w latach od 1947 do 1992. W jej skład wchodzili przedstawiciele z PPR, PSL, PPS, PPS-Wyzwolenie.

Administracja niezespolona

– była to administracja, która nie łączyła się z państwem.

– były to regulacje, a dokładniej ich treść dokładniejsza. Natomiast administracja zespolona to ta część powierzchowna.

Ustawa scaleniowa (unifikacyjna) z 1933 r. polegała na łączeniu ze sobą różnych państw.

Komisja Kodyfikacyjna nie zwracała uwagi na koncepcje leninowskie, bo nie było wtedy wiadomo w jakim kierunku rozwinie się kraj.

Kary dodatkowe w kodeksie karnym Makarewicz obowiązywały przede wszystkim za dobre sprawowanie.

Proces klarny w modelu mieszanym:

– to proces, w którym sędzia pełnił w pewien sposób funkcję pomocniczą w stosunku do prokuratora.

– brała w nim udział zarówno szlachta, jak i nieszlachta.

– to taki, w którym występuje zarówno pozew ustny jak i pisemny.

– powstawał, gdy przed sadem stawali wyznawcy różnych wiar.

– strony pochodziły z różnych zaborów.

Kodeks zobowiązań (w II RP ? Z.N.)

– inaczej zwany artykułami henrykowskimi był podpisywany przez każdego wybranego kandydata na tron Polski.

– spisywał relacje między władcą a poddanymi.

Zasada reformatio in peius:

– występowała w konstytucji marcowej.

– była zawarta w konstytucji kwietniowej i chodziło o reformę państwa.

Konstytucja kwietniowa zakładała, że rząd odpowiedzialność ponosi przed pracującym ludem miast i wsi.

Odpowiedzialność rządy w konstytucji kwietniowej to odpowiedzialność koncyliacyjna.

Rząd na mocy konstytucji kwietniowej odpowiadał przed Radą Państwa.

W Polskim Państwie Podziemnym tworzone były różne struktury polegające głównie na propagandzie.

RADA JEDNOŚCI NARODOWEJ [quasi-parlament Polskiego Państwa Podziemnego istniejący w latach 1944-1945 – Z.N.].

– była to rada składająca się z ?sędziów?, którzy wymierzali sprawiedliwość. Mogła ona również skazać władcę, który nie zawsze był bezkarny.

– na wniosek Rady Jedności Narodowej skazano na śmierć przedstawicieli Polskiego Państwa Podziemnego.

– występowała w Konstytucji PRL stanowiąca jednolitość państwa z obywatelem. Funkcją jej było ujednolicenie w podejmowaniu decyzji narodu i społeczeństwa w sprawowaniu narodu.

– organ utworzony przez państwa zaborcze (Austria i Niemcy).

– VIII 1917 r.; jej głównym celem była odbudowa Królestwa Polskiego.

– organizacja polityczna zrzeszająca główne partie polityczne zgodne z ZSRR u schyłku II w. św. W swoich siłach posiadała PKWN ? Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego itd. Rada została utworzona w Moskwie. Wydała odezwą do narodu ?o co walczy naród polski?. Została przekształcona w Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej.

– została powołana przez Józefa Piłsudskiego.

– był to organ tymczasowy z Ignacym Paderewskim na czele, zakładał obalenie rządu na emigracji.

– powołana za czasów rządów króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

– powstała na podstawie konstytucji z w22 lipca 1952 r.

Krajowa Rada Narodowa

– została powołana przez manifest PKWN (Polska Komisja Wyzwolenia Narodowego)

– powstała w Poznaniu jako reprezentacja wszystkich Polaków.

– była to Rada powstała za pośrednictwem małej konstytucji z 1947 r.

– zajmowała się w średniowieczu sprawami gospodarczo-ekonomicznymi państwa.

PKWN:

– Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego ? tymczasowy rząd porozbiorowy z 1916 r., który posiadał uprawnienia ustawodawcze.

– Polska Komisja Wolności Narodowej.

– Członkiem PKWN był m.in. Korfanty Witos.

Volkslista:

– Arianie, Słowianie i Żydzi i inni do wyeliminowania.

– patrycjanci ? mieli oni obywatelstwo, nieruchomości w miastach, byli wysoką grupą społeczną, chcieli dorównać szlachcie

– to spis ludności polskiej na ziemiach wcielonych do Rzeszy.

– to klasyfikacja ludności polskiej według majętności i inteligencji.

– lista zbrodniarzy wojennych z III Rzeszy, którzy po wojnie mieli stanąć przed sądem.

– była to lista podziemnych organizacji wojskowych Polskich ? Armii Krajowej, która zawierała nazwiska osób współpracujących z okupantem.

– lista wszystkich przestępców wojennych pozaborczych.

– lista osób przebywających na terenach pod okupacją niemiecką aresztowanych za przestępstwa popełnione w trakcie wojny.

– dekret Cesarstwa Rosyjskiego o spisaniu ludności chłopskiej na terenach zaboru rosyjskiego w 1835 r., aby szybciej ją zrusyfikować.

Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej

– rząd Rzeczypospolitej powołany w warszawie przez prezydenta KRN ? Bieruta. Istniał tam podział na aktywistów i pasywistów.

– został stworzony pod zaborami.

W Polsce w 1944 r. zmniejszono liczbę guberni i od 1 styczna 1945 r. było ich pięć. Wprowadzono też nową jednostkę administracyjną ? gminy.

Administracja centralna 1944-1947 ? nastąpił podział na wójtów, ministrów, gminy i powiaty.

Konstytucja PRL wprowadziła równouprawnienie kobiet.

Konstytucja PRL-owska dzieliła na kilka ustrojów: niewolnictwo, feudalizm, socjalizm, kapitalizm. Odpowiadały im typy państw, np. typ państwa feudalnego (w Polsce). Dzieliła społeczeństwa na dwie klasy: niewolnicy i właściciele niewolników, panowie feudalni i chłopi itd.

Egzamin warunowy – 2016 r.

Prawo małżeńskie zabraniało poligamii, która miała miejsce na terenach pogańskich, korzystali z niej jedynie możni.

W PRL-u zamiast prezydenta władzę wykonawczą, ale i sądowniczą i ustawodawczą pełniła Straż Praw ? jednolitość władzy państwowej.

Sejm konwokacyjny – zajmował się on zbieraniem kandydatów, różnych osobliwości w celu dobrania odpowiedniej osoby, aby przedstawić ją dalszemu sejmowi.

W czasie bezkrólewia [w dobie wolnych elekcji ? ZN] panował pewnego rodzaju chaos w Polsce, ponieważ król nie zostawił testamentu.

Zasada wolnej elekcji wykształciła się po ucieczce z narodu polskiego Henryka Walezego.

Sąd szlachecki rozwiązywał sprawy szlachty osiadłej, później również hołoty.

Trybunał Koronny powstał, gdy Bolesław Chrobry zrzekł się najwyższego sądownictwa w państwie.

Sądy szlacheckie dotyczyły zarówno szlachty, chłopów, jak i szlachty nie zamieszkałej na dworze. Funkcje sprawowane były przez osoby wyższego stanu, mężczyzn. Sądy te nazywano również ziemskim, gdy rozstrzygano w nich spory dotyczące ziemi.

?Sierpniówka? to:

[przypominamy, że chodzi o Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 31 sierpnia 1944 r. o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego]

 – potoczna nazwa powstania warszawskiego.

 – nowela sierpniowa 1926 r.

 – dekret powołującu istnienie rządu.

 – akt prawny z 1944 r. regulujący zasady działania państwa polskiego po jego wyzwoleniu, a dokładniej organizację władzy czyli kto zasiada i w jaki sposób rządzi.

Rok akademicki 2015-2016

Skrót ZSL oznacza:

? Związek Socjalistyczno-Ludowy.

Skrót PPS-WRN to:

? Polska Partia Socjaldemokratyczna Rady Narodowej.

Skrót PKWN to:

? Polski Komitet Wolności Narodowej;

? organ faktycznie sprawujący władzę państwową przez znaczną część PRL.

? Polska Komisja Wspólnoty Narodowej.

? Polska Komisja Walki Narodowej.

? Państwowy Komisariat Spraw Wewnętrznych.

? Polski Komitet Walki Narodowej.

? powołany w Moskwie, formalnie w Chełmży w 1942 r.

? został przekształcony z Rady Jedności Narodowej.

? został utworzony w momencie kiedy Polska chciała się wydostać spod panujących nad nią zaborców

? organizacja o tajnym charakterze założona w XX w., obowiązkiem i zadaniem członków PKWN była walka z okupantem bytującym na ziemiach polskich w czasie II wojny światowej.

? to partia komunistyczna, która po 1944 r. zaczęła przejmować władzę w kraju Polskim.

? organizacja, której celem było zabieganie u innych krajów o dobudowę Polski, np. Francja, Anglia, w których liczono na wstawiennictwo i poparcie w kwestii odbudowy Polski.

Skrót ZSRR to:

? okupant pochodzenia radzieckiego

Skrót PZPR to:

? Polski Związek Pracy Robotniczej

? utworzył z nocy 31 grudnia 1943 na 1 stycznia 1944  Krajową Radę Narodową

? Polski Związek Partii Robotniczych ? skrót ten był używany w czasach komunizmu, kiedy to było wiele strajków pracujących ? charakterystyczna dla tego okresu jest ?Solidarność?, jedna z partii, która wspierała związek partii robotniczych.

Skrót ChSS [przypominamy – Chrześcijańskie Stowarzyszenie Społeczne] to:

? Instytut Hierarchizacji Stowarzyszeń Socjalistycznych.

? Hufiec Szare Szeregi.

W miastach średniowiecznych funkcjonowały sądy, które wydawały precedensy

W średniowieczu do prawa miejskiego zaliczamy magdeburskie i lubelskie.

Prawa lokacyjne to m.in. prawa brandenburskie.

Po śmierci Bolesława Krzywoustego pierwszym seniorem został Zygmunt Stary.

Reforma wojskowa Kazimierza Wielkiego polegała na tym, że zaczęto budować budowle obronne, po których zostało spore zaplecze, np. cementownie.

W ramach reform Kazimierza Wielkiego wojskowi dostawali ziemię od króla, aby utrzymać się z własnej pracy.

Do czasów bezkrólewia doby wolnych elekcji doprowadził Krzywousty, który spisał testament dzielący państwo polskie na swoich synów.

W czasie bezkrólewia powstały też sądy (elekcyjny, konwokacyjny, konfederacyjny). Sejm zajmował się wyborem władcy, który osobiście lub przez pośredników przybywał i przedstawiał swoje warunki.

W okresie wolnych elekcji państwo zostało podzielone na dzielnice.

W czasie bezkrólewia doby wolnych elekcji zawiązywano Kongres

Wolne elekcje wprowadzono w Polsce najpierw po śmierci Henryka Walezego, a potem po wyjeździe z kraju Zygmunta III Wazy.

Wolne elekcje rozpoczęły się w XVII w. na masową skalę.

Interrexem był zwykle któryś z prymasów.

Rzeczpospolita Obojga Narodów:

? istniała od 1385 r. (unia w Krewie) do 1562.

? zaczęła się w 1569 r. na unii lubelskiej, gdy Jagiełło poślubił króla Polski ? Jadwigę, przyjął chrzest i połączył Litwę i Polskę w jeden naród.

? państwo powstałe i istniejące w XIV i XV wieku.

W Rzeczypospolitej Obojga Narodów wojewoda był mianowany przez ministra spraw wewnętrznych.

Do urzędów centralnych w XVI w. należał marszałek dworny i poddworny.

Urzędami centralnymi byli skarbi i podskarbi.

Wojski:

? czuwał nad bezpieczeństwem narodu.

? opiekował się kobietami i dziećmi.

Podkomorzy opiekował się żonami i córkami uczestniczących w wojnie.

Sąd kapturowy:

? powoływany był w czasie bezkrólewia, działał nieoficjalnie, wydawał zwykle wyroki śmierci, działał pod przykryciem cicho i skrycie.

? Sądy kapturowe były sądami miejskimi i były sądami ?szybkimi? ?  szybko orzekały

Prawa kardynalne:

? są to prawa kościelne, które obowiązywały Kościół. Duchowni byli sądzenia według nich.

? nadawane przez monarchę, prawa dotyczące wyższości wewnątrzklasowych.

Nobilitacja:

? zebranie szlachty w jednym miejscu w celu prowadzenia walki zbrojnej.

? mianowanie przez króla bądź namiestnika na wyższą warstwę szlachecką ? szlachtę, najbardziej dopominali się patrycjusze, gdyż prowadzili bardzo wystawny tryb życia.

Skartabellat ? opieka nad osobami starszymi lub chorymi fizycznie.

Cechy światłego absolutyzmu występowały w państwach totalitarnych. Cenzurowano telewizję, prasę.

Cyrkuł to jednostka administracyjna w Prusach. Na jej czele stał Landrecht.

Pierwszym i najważniejszym organem terytorialnym u Habsburgów w XIX w. był Generalny Gubernator stojący na czele Generalnej Guberni.

Okres monarchii konstytucyjnej to jedyny okres w dziejach państwa polskiego, gdy byliśmy królestwem.

Monarchia konstytucyjna dzieli się na monarchie parlamentarne i organizacyjne.

Rodzaje monarchii konstytucyjnej: terytorialna, wewnętrzna i zewnętrzna.

Pierwszą monarchia konstytucyjną w historii zostały Stany Zjednoczone.

W monarchii konstytucyjnej władca odpowiada konstytucyjnie przed rządem i parlamentem. Rząd i parlament wybierany jest poprzez suwerena  – naród.

Na czele monarchii prezydenckiej stał prezydent.

Konstytucja 3 Maja wprowadziła demokrację. Obowiązywał trójpodział władzy na sejm, senat oraz prezydenta. Obowiązywały wybory równe, tajne, proporcjonalne, bezpośrednie.

W Konstytucji 3 Maja król był wybierany przez sejm podczas wolnej elekcji.

Wielkie Księstwo Poznańskie:

? to terytorium sąsiadujące ze wschodu z Wielkim Księstwem Warszawskim.

? w monarchii pruskiej było centralnym organem władzy.

Zasady prawa hipotecznego w 1818 r. były podzielone na 3 części (podobnie jak nasz kraj po zaborach): centralną, zachodnią i południową.

Rodzaje republik to: Republika Federalna (RFN) ? Republika Federalna Niemiec. Republika Demokratyczna (NRD) ? Republika Demokratyczna Niemiec, czy kolejny przykład Demokratyczna Republika Konga.

W republice prezydenckiej prezydent podlega jedynie prawom boskim.

Republika prezydencka ? to rodzaj republiki, w której cała władza wykonawcza skupiona jest w postaci organu kolegialnego, który podejmuje ustawy itd. W tego rodzaju republikach na co wskazuje sama nazwa nie mamy do czynienia z prezydentem. Państwo pozbawione jest tego jednoosobowego organu wykonawczego ze względu na zbyt duże znaczenie reprezentatywne tej postaci, a co za tym idzie ważność tego organu była sprowadzana do zera po czym usunięta.

I wojna światowa miała znaczący wpływ na kształtowanie się przepisów ówczesnego prawa. Wielu walczących zginęło, stąd też kwestie rozwodowo-spadkowe stały się jednymi z najważniejszych.

Rada Regencyjna:

? składała się z 25 okręgów (15 niemieckich i 10 austriackich).

? W skład Rady Regencyjnej wchodził PPS, PSL-Piast oraz arcybiskup warszawski.

? została utworzona przez Krajową Radę Narodową w r. 1818 z inicjatywy państw zaborczych.

? organ państwowy powołany do działania w 1920 r. wraz z Konstytucją marcową.

? miała ona na celu wsparcie monarchy, ale ostatecznie była przedmiotem współpracy monarchy z ambasadą rosyjską. Nazywano ją często ?Zdradą Regencyjną?.

? zajmowała się najważniejszymi sprawami dotyczącymi sytuacji w państwie. W skład Rady wchodzili ministrowie rządu z prezydentem. Rozwiązywali sprawy nie mogące czekać.

? Rada sprawująca władzę za czasów monarchii elekcyjnej, która miała za zadanie doprowadzić do elekcji nowego króla.

? organizacja działająca na terenie b. zaboru pruskiego. Przewodniczącym był Roman Dmowski oraz Ignacy Paderewski.

? utworzona na sejmie delegacyjnym w Polsce 1775-1789. Przewodniczył jej król.

Aktem 5 listopada 1916 r. cesarze Austrii i Niemiec powołali do życia Królestwo Polskie.

Polska Komisja Likwidacyjna

? miała za zadanie zreformować administrację terenową w Polsce. Z jej inicjatywy powstawały województwa i starostwa oraz gminy wiejskie i gminy miejskie.

? utworzono ją aby zwalczyć spór Galicji ze Związkiem Radzieckim.

? miała za zadanie zlikwidowanie na terenie odrodzonego państwa przeciwników powracającej Polski.

? dążyła do stworzenia ustrojodawstwa polskiego.

? na jej czele stał Wincenty Witos. Był to organ wykonawczy w II Rzeczypospolitej. Jego zadaniem było powołanie rządu.

? jeden z urzędów II RP. Miał on na celu likwidację skutków niewoli naszego państwa. Zostało ono wyniszczone przez wielowiekowe niewolnictwo. PKL miała odbudować nasze państwo, naprawić je.

? organ w II RP, który za zadanie miał unifikację prawa na porozbiorowych ziemiach polskich.

? była podporządkowana PKWN (Polskiej Komisji Wyzwolenia Narodowego). Założona została do spraw związanych z rozwiązywaniem spraw po II wojnie światowej. Szybko została jednak zlikwidowana.

? działała w Polskim Państwie Podziemnym. Powstała w 1943 r.

? miała za zadanie zlikwidować wiele organów quasi ustawodawczo-wykonawczych.

Naczelna Rada Ludowa

? powstała w Wielkopolsce, w Lublinie.

? powstała pod wpływem działaczy komunistycznych po Konstytucji PRL. Była następcą Rady Ludowej.

? najwyższy organ w państwie, powołany w Manifeście Lipcowym PKWN 21 lipca 1944 r. w Moskwie. Jej przewodniczącym został Bolesław Bierut.

? zajmowała się ona sprawami ludności Rzeczpospolitej.

? powstała po II wojnie światowej. Zajmowała się sprawami gospodarki.

? był to organ przeciwny AK, po wojnie chcieli przejąć władzę.

? komunistyczne ciało kierujące rządami ludowymi.

? organ centralny utworzony w PRL, jego zadaniem była kontrola samorządu terytorialnego oraz administracji zespolonej i niezespolonej. Podległa była Radzie Państwa, a w praktyce I sekretarzowi KC PZPR.

? była najwyższym organem rad ludowych i sprawowała nadzór nad Terenowymi i Krajowymi Radami Ludowymi. Utworzona po konstytucji z 1952 r.

? organ stworzony na wzór organów ZSRR. Był faktycznie najbardziej wpływowym organem państwowym po zakończeniu II wojny światowej.

? organ okupanta, który istniał na terenie zaboru pruskiego w związku z nadchodzącym wyzwoleniem kraju.

? organ powołany przez partię komunistyczną, na przeciwwagę dla władz w Londynie.

W latach 1916-1918 aparat administracyjny [na ziemiach polskich] rozszerzył się, gdzie powstały nowe instytucje: Komisja Edukacji Narodowej ? nadzór szkół parafialnych, uniwersytetów, aby móc doszkalać nauczycieli. NIK ? Najwyższa Izba Kontroli ? stała na straży kontroli urzędów.

W Konstytucji marcowej czynne prawo wyborcze przysługiwało osobom powyżej 15 roku życia.

Zasady prawa wyborczego w II RP. Udział w wyborach był to obowiązek każdego obywatela 9 po 21 roku życia. Do parlamentu każdy mógł składać swoją kandydaturę na ministra od 40 roku życia i na posła po 30 roku życia.

W II RP do parlamentu mogli dostać się tylko obywatele RP należący do stanu szlachetnego.

Wybory do senatu w II RP odbywały się w sejmie i posłowie wybierali senatorów.

Na mocy konstytucji kwietniowej z 1935 r. pierwszy raz kobiety uzyskały prawa wyborcze.

Nowela sierpniowa z 1926 r. gwarantowała emisję pieniężną prywatną, miało to zabezpieczyć budżet przed sytuacją, w której nastąpi inflacja.

W noweli sierpniowej 1926 r. sejm mógł odwoływać rząd, ale nie mógł go niestety w żaden sposób znieść.

Kolegium Elektorów to:

? organ państwowy we II RP, który służył do wybierania króla, spośród elektorów.

? organ elekcyjny działający w ramach sądów kapturowych.

? zgromadzenie osób, które wybierało Prezydenta RP.

Dekalog w II RP [chodzi o 10 pierwszych artykułów Konstytucji Kwietniowej] to naczelne zasady ustrojowe zawarte w konstytucji marcowej mówiące o tym, iż na przykład RP nie jest nowym krajem, ale jest krajem tej samej grupy etnicznej, która istniała w końcu XVII w.

Dekalog w II RP były to prawa, których trzeba było bezwzględnie przestrzegać. Należały do nich prawa kardynalne, które z czasem nabrały mocy ustawy zasadniczej. Do praw kardynalnych zaliczano wolność i równość obywateli, bierne i czynne prawo wyborcze.

Sąd grodzki był to sąd I instancji dla tzw. powiatów grodzkich czyli miejskich. Rozpatrywał sprawy niskiej wagi.

Sądy grodzkie to sądy działające na szczeblu gromady.

W sądach grodzkich sprawy mógł rozpatrywać grododzierżca.

Kodeks karny z 1932 r. był subiektywny

Kara śmierci w k.k. z 1932 r. występowała praktycznie w większości przepisów, ? było sankcjonowane karą śmierci, a reszta pozbawieniem wolności.

Karę śmierci w k.k. z 1932 r. stosowano przez rozstrzelanie.

Klauzule generalne w kodeksie zobowiązań w II RP były to przepisy prawa, które stanowiły trzon istnienia i funkcjonowania II RP.

Klauzule generalne w kodeksie zobowiązań II RP występowały podczas trwania Konstytucji 3 Maja. Były to normy elastyczne, tzn. tam gdzie handlarza nie dookreślał norm można było je interpretować.

Kodeks zobowiązań w II RP dotyczył wszelkich należności (zobowiązań) społeczeństwa wobec panującego oraz samego panującego. Zawierał w sobie normy, które powinny być spełniane, które przyjęto za słuszne.

Kodeks zobowiązań obywatelskich funkcjonujący po wejściu w życie konstytucji kwietniowej. Dotyczył m.in. zobowiązań obywateli do pracy i ustanawiał specjalne ośrodki dla osób ze wstrętem do pracy.

Kodeks zobowiązań ? występowały tu umowy jednostronne.

W II RP na terenach rosyjskich obowiązywał X tom radzieckiego kodeksy cywilnego.

W II RP rozróżniamy 3 odmiany prawa małżeńskiego: świeckie, wyznaniowe i świecko-wyznaniowe. Świeckie obowiązywało na terenach dawnego zaboru pruskiego. Stanowiło ono, że związek małżeński mogą zawierać tylko wyznawcy religii przyjmowanej przez państwo. Nie uznawało rozwodów. Prawo wyznaniowe ? śluby mogli zawierać wszyscy bez znaczenia wyznania. Były rozdzielane rozwody. Prawo świecko-wyznaniowe ? śluby kościelne dla wyznawców religii państwowej, natomiast dla innych śluby przed urzędnikiem. Rozwody dozwolone dla wszystkich, z wyjątkiem katolików.

Na terenach włączonych do Rzeszy patrolowało Gestapo.

Utworzono GG, a na tym terenie utworzono okręgi ? Gdańsk-Prusy Zach. i Kraj Warty.

Tereny włączone podczas II wojny światowej do Rzeszy, to tzw. rejenty.

12 października 1944 r. Hitler wydał dekret o utworzeniu GG.

GG powstało w 1939 r. i było wspólne dla Litwy i Polski. Składało się z ośmiu członków wybieranych na 6-letnią kadencję.

W czasie II wojny światowej Polska została podzielona na gubernatoria. Generalną gubernatorią był teren z położoną Warszawą.

Polska  w okresie II wojny światowej posiadała własne organy władzy (prezydenta i premiera), jednak podlegały one kontroli ze strony III Rzeszy Niemieckiej, co w konsekwencji prowadziło do centralizacji administracji na tej i innych ziemiach okupowanych w rękach jednego przywódcy, jakim był Adolf Hitler.

W czasie okupacji utworzono Związek Walki Zbrojnej do celów walki z okupantem, ale nazwa nie podobała się Piłsudskiemu z powodu przesłanek politycznych i rozwiązano ZWZ i zastąpiono ją Służbą Obrony Państwa, która niedługo później przekształciła się w AK.

Folkslista był to spis ludności w okresie okupacji niemieckiej zawierający wykaz ludności żydowskiej.

Volkslista to lista z nazwiskami Polaków, którzy przyjęli obywatelstwo niemieckie.

Volkslista była to obowiązkowa lista ludności zamieszkałej w Polsce pod okupacja niemiecką.

Polskie Państwo Podziemne zaczęło się organizować jeszcze przed wybuchem wojny. W jego skład wchodzili głównie wojskowi i harcerze.

Polskie Państwo Podziemne było bardzo dobrze zorganizowaną strukturą. Jego celem była przeciwstawienie się propagandzie oraz walka z nią.

Polskie Państwo Podziemne pod względem politycznym stworzyło Stronnictwo Ludowe składające się z 12 osób.

W Polskim Państwie Podziemnym występowali aktywiści i pasywiści, Tymczasowa Rada Stanu i Rząd Tymczasowy.

Polskie Państwo Podziemne było to stowarzyszenie osób sprzeciwiających się sytuacji panującej w czasie wojny.

Na czele Polskiego Państwa Podziemnego stała ?wielka czwórka? czyli cztery partie polityczne (polskie), które kierowały działalnością Polskiego Państwa Podziemnego. Jedną z tych partii była PZPR. Polskie Państwo Podziemne mimo iż działałó w czasach PRL-u to posiadało swój zarząd, który pobudzał Polaków do aktywności w imieniu Polski i dla Polski.

Rada Jedności Narodowej:

? to organ władzy wykonawczej Polskiego Państwa Podziemnego powołany przez PKWN.

? powstała w Lublinie w 1943 r. Był to zlepek członków partii socjalistycznych i robotniczych. Na czele rady stanął Bolesław Bierut.

? w czasach okupacji jednostka ta sprawowała władzę zwierzchnią nad państwami okupacji radzieckiej czy niemieckiej. Była to rada sprawująca pieczę nad krajami okupowanymi.

? powstała ze Stronnictwa narodowego. W następnych latach wraz z

? utworzyła Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. Od chwili jego istnienia zachód przestał interesować się Polską i spadła tzw. ?Żelazna kurtyna?.

? Rada Jedności Narodowej Polskiego Państwa Podziemnego żyła na emigracji i była uznawana za nielegalną przez nowo wprowadzone rządy Witosa

? to organ władzy państwowej istniejący w II RP. Negowała rząd w Londynie, dążyła do powstania autonomicznego państwa polskiego. Na jej czele stał E. Osóbka-Morawski.

? utworzona w celu utrzymania demokracji parlamentarnej w państwie polskim, w rzeczywistości jednak całkowicie zależna i podległa decyzjom Rosji.

Krajowa Rada Narodowa:

? właściwa dla XX-wiecznej Rzeczypospolitej. Instytucja zajmująca się nadzorowaniem działań sejmu. Była ona właściwa dla rządu Witosa.

? powstała w nocy z 31 grudnia 1939 r.  na 1 stycznia 1944 r.

? była organem władzy centralnej, który powstał w Lublinie. KRN powstała w opozycji do rady regencyjnej. Na jej czele stanął Ignacy daszyński. Wydała Manifest, w którym zakładała usunięcie rady Regencyjnej, zwołanie sejmu ustawodawczego i poprawę warunków społecznych i gospodarczych.

W 1944 r. administracja centralna w Polsce była stricto niemiecka.

Po II wojnie światowej władzę przekazano Józefowi Piłsudskiemu jako Tymczasowemu Naczelnikowi.

Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej był orientacji austrowęgierskiej.

Mała Konstytucja z 1947 r. była aktem normatywnym, stawiającym na pierwszym miejscu prawa II rzędu.

Rada Państwa w konstytucji z 1947 r.

? była traktowana jako organ emancypacyjny.

? organ doradczy króla, pełnił funkcję rządu.

Funkcją rad narodowych była kontrola najwyższej Izby Kontroli, przeprowadzanych przez nią zadań. Na czele rad narodowych stał komisarz. Za główne zadanie rad narodowych należy uznać całkowitą kontrolę nad ich podejmowanymi zadaniami.

Rady narodowe:

? były to organy wykonawcze. Członków mianował Sejm. Pełniły funkcje ustrojodawcze ? miały moc wydania dekretów z mocą ustawy. Uchwalały podatki dla swoich okręgów. W większych miastach przedstawicielem Rad Narodowych był Prezydent.

? powoływał Główny sekretarz partii. Sprawowały one nadzór nad organami bezpieczeństwa publicznego oraz organami administracji niezespolonej.

? to organy władzy państwowej. Zwierzchnictwo nad nimi sprawowała Delegatura Rządu na Kraj.

Terytorialna administracja w 1944-1950 obejmowała tereny, które zostały włączone do ZSRR po II wojnie światowej.

Terytorialna administracja rządowa i samorząd w latach 1944-1950. Ogólnie, jeżeli chodzi o administrację to wszystko było obsadzone przez Niemców, Rosjan i Prusaków. Był to okres wojenny, więc urzędy nie mogły być obsadzane przez Polaków, nie mieli oni do tego prawa.

Na początku administracja rządowa była podzielona na województwa i powiaty, ale po wprowadzeniu Małej Konstytucji 1947 r. zlikwidowano ją, a jej miejsce zajęły Rada narodowe.

Organami lokalnymi w PRL-u były: – prefekt w departamentach, – podprefekt w powiatach, – rada samorządowa działająca w departamentach i powiatach (sesje 15-dniowe)

Lokalnymi organami w PRL były Milicja Obywatelska i Służba Wywiady i Kontrwywiadu.

Rolnicy [po wojnie] byli bardzo nieszczęśliwi, zwłaszcza ludność spod Warszawy, których chciano wywłaszczyć.

Najwyższym organem w PRL i administracji centralnej był I sekretarz polskiej partii komunistycznej. Podlegał mu premier oraz Ministrowie Departamentów.

Rada Państwa po II wojnie światowej składała się z przedstawicieli państwa radzieckiego.

Rada Państwa składała się z 3 członków.  Posiadała władzę praktycznie absolutną popcząwszy od uchwalenia budżetu przez wykonywanie aktów prawnych, kończąć na decyzjach dotyczących wojny i pokoju. Sejm był organem marionetkowym Rady Państwa.

Konstytucja 3 Maja 1952 r. ograniczała w dużym stopniu uprawnienia prezydenta.

W PRL-u obowiązywała konstytucja kwietniowa z 1947 roku.

Zasady naczelne Konstytucji PRL to: humanitaryzm, subsydiarność, kary zasadnicze.

W Konstytucji  PRL z 1952 r. obowiązywały rygorystyczne zasady podporządkowania życia społecznego do władzy państwowej ? np. godzina policyjna.

Konstytucja z 1952 r. nazywana była konstytucją kwietniową.

W Konstytucji PRL była władza autorytarna; prezydent był naczelnym wodzem i najważniejszą osobą w państwie. Sąd Najwyższy stracił swoją niezawisłość, gdyż miał 5-letnią kadencję. Prezydent odpowiadał tylko przed Bogiem.

Naczelną partią w PRL była NSDAP.

Klauzula generalna w sądownictwie administracyjnym ? zakres właściwości powierzony organom sądownictwa administracyjnego, wynika ze stosunków społecznych. Organy sądownictwa kierują się kryterium interesu społecznego, a nie legalności.

Klauzula generalne ? to nadanie aktu prawnemu czy decyzji w danej sprawie takiej mocy, że staje się ona najwyższą i nie jest możliwa jakakolwiek jej zmiana (nic o mocy niższej nie uchyli czegoś o mocy wyższej), każda sprawa przewaznie kończy się tym samym wyrokiem i jest to najczęściej wyrok ostateczny, od którego nie ma odwołania.

Klauzula enumeratywna ? termin ten wprowadzono w okresie międzypowstaniowym, był to dokument obowiązujący w administracji centralnej, zawierał najważniejsze reguły ustrojowe, zastępował ustawy konstytucyjne.

Klauzula enumeratywna ? to nadanie takiej mocy prawnej, w której istnieją różne rozwiązania (różne kombinacje wyjść) danej sytuacji, np. dany akt prawny jest aktem prawa powszechnie obowiązującego, ale są wyjątki sytuacji/osób, w których/przy których dane przepisy nie mają zastosowania, maja zastosowanie ale ze złagodzeniem, lub mają częściwo zastosowanie (nie ma jednego rozwiązania).

Zasada decentralizacji polegała na rozłożeniu organów władzy państwowej.

Rok akademicki 2014/2015

Unifikacja prawa cywilnego w II Rzeczypospolitej została zakończona wydaniem kodeksu cywilnego z dnia 1 stycznia 1900 r.

W II Rzeczypospolitej do unifikacji na byłym obszarze zaboru pruskiego obowiązywał kodeks cywilny rosyjski. Na byłym obszarze zaboru austriackiego obowiązywał kodeks cywilny niemiecki.

Kraj Warty (przypominamy, że była to jedna z dwóch nowych prowincji po przyłączeniu części ziem polskich do III Rzeszy w 1939 r.) to obszar zaboru pruskiego, a skład którego w większości wchodziły ziemie Wielkopolski. Przyłączony do obszaru terytorium Polski po rewolucji w Niemczech i podpisaniu traktatu wersalskiego.

Kraj Warty jest to nazwa związana z umiejscowieniem działalności społecznej – mianowicie mowa tu o województwie wielkopolskim z Poznaniem w istotnej roli.

Terytorialna administracja i samorząd w latach 1944-1950 składała się z sądów powszechnych i samorządu terytorialnego

Rada Jedności Narodowej (przypominamy, że był to parlament Polskiego Państwa Podziemnego powołany w 1944 r.) – przynależeli do niej aktywiści, którzy uważali, że należy utrzymywać dobre stosunki z Niemcami, nie z Rosjanami, ponieważ ci byli uważani za ?słabych”. Zadaniem RJN było przekonanie w tej ideologii i zjednoczenie państwa.

Rada Jedności Narodowej została powołana w 1944 r. Jej kompetencjami było: sprawdzanie liczebności wojska i liczby pobranych rekrutów, stanowienie ustaw, nadzór nad radami narodowymi, polityka finansów państwa, kontrola nad budżetem państwa. Wybierana była nie w wyborach czteroprzymiotnikowych, lecz wskazana i wybrana przez odpowiednie organy.

Królestwo Polskie zostało utworzone w 1815 r. Administrację centralną sprawował tam Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej oraz Rada Jedności Narodowej

Organami cywilnymi Polskiego Państwa Podziemnego były: Komitet Zwycięstwa Narodowego, Krajowa Rada Narodowa i Rząd Tymczasowy.

Armia Krajowa i Żołnierze Wyklęci działali podczas II wojny światowej chcąc bronić Narodu Polskiego. W skład żołnierzy wyklętych wchodziły również kobiety.

Tabela o rangach (przypominamy: był to akta prawny Piotra I, który wprowadzał 14 rang – stopni urzędniczych; każdy, nawet książę, rozpoczynający służbę państwową w administracji, wojsku czy wymiarze sprawiedliwości rozpoczynał służbę od najniższej czternastej rangi i w trakcie służby awansował na kolejną rangę) – dotyczyła zasług za które można było otrzymać obywatelstwo, gdyż w Prusach (!) za panowania Piotra I obywatelstwo nie było wartością przyrodzoną, nadawał je władca za zasługi.

Anglia dzieliła się na landy.

W XIX w. Prusy dzieliły się na prewencje.

W XIX w. Prusami rządził cesarz.

W 1849 r. Prusy zostały podzielone na 17 krai koronnych.

Skrót ZWZ/AK (przypominamy: Związek Walki Zbrojnej, od 1942 przemianowany na Armie Krajową) to:
– Związek Wojska Zawodowego Armii Krajowej,
– Związek Walki Zjednoczonej Armii Krajowej.

Skrót PKWN (przypominamy Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego) to:
– Polska Komisja Wojska Narodowego,
– Partia Krajowej Walki Narodowej,
– Polki Komitet Walki Narodowej,
– Polski Komitet Walki Narodowowyzwoleńczej.

Skrót PZPR (przypominamy Polska Zjednoczona Partia Robotnicza) to:
– Polski Związek Partii Robotniczych,
– Polski Związek Państw Ludowych (?),
– Polski Związek Partii Narodowej.

Skrót PPS-WRN (przypominamy: była to działająca w konspiracji w czasie drugiej wojny światowej Polska Partia Socjalistyczna – Wolność, Równość, Niepodległość) to:
– Polska Partia Socjalistyczna Wielkiej Republiki Narodowej,
– Polska partia Socjalistyczna – Wojskowy Ruch Młodych,
– Polska Partia Socjalistyczna – Wojskowa Rada Narodowa,
– Polska partia Socjalistyczna – Wojskowa Rada Ministrów.

W 1947 r. została utworzona Gwardia Ludowa.

Monarchia parlamentarna w Anglii ukształtowała się w 1215 r. w wyniku wydania Wielkiej Karty Swobód.

Monarchia konstytucyjna jest to monarchia absolutna, w której władza należy do monarchy, oparta jest na Konstytucji Narodu, artykułach i ustawach, król za nieprzestrzeganie zasad konstytucji mógł skazać obywatela na karę śmierci.

Monarchia – jest to władza w państwie, która jest wybierana zazwyczaj dziedzicznie.

Jednym z rodzajów monarchii konstytucyjnej jest monarchia prezydencka.

W monarchii konstytucyjnej monarcha-prezydent jest głową państwa.

Uchwalona 20 marca 1950 r. konstytucja marcowa wprowadziła Radę Państwa

Administracja centralna w Polsce w latach 1947-1952 była administracja na wzór administracji francuskiej. Składała się z urzędników państwowych, na czele których stał Generalny Gubernator.

W Małej Konstytucji z 1947 r. władza należała do Prezydenta oraz Rady Narodowej, która dom 1952 r. działała jako tajna rada. Składała się z 7 wydziałów głównych, a ogólnie z 11. Władza ustawodawcza należała do Sejmu wybieranego w wyborach kolegialnych.

W 1952 r. w Krajowej radzie Narodowej silne zasługi miała Wanda Wasilewska, która niestety po latach swych zasług przeniosła się do Rosji gdzie została prawą ręką Stalina.

Rady narodowe w Konstytucji z 1952 r. były to organy doradcze króla, jednakże nie był on zawarty w tejże Konstytucji.

Rady nadworne (narodowe) w Konstytucji z 1952 r. zostały uwzględnione jako organy, które pilnowały porządku na dworze króla. Posiadały one także kompetencje sądowe, ale tylko ograniczone w stosunku do osób zakłócających spokój władcy. Czuwały także nad jego bezpieczeństwem.

W 1952 r. w Polsce do władzy doszła PZPR.

W skład terytorialnej administracji samorządowej wchodzą Prezydent, premier i Rada Ministrów.